عملکرد ملی و بین المللی دانشگاه های کشور در شاخص ثبت اختراع

به گزارش روابط عمومی مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، دکتر سید احمد فاضل زاده رئیس مؤسسه ISC در آیین تجلیل از پژوهشگران و فناوران برگزیده استان فارس گفت: در دنیای کنونی به خوبی مشخص شده که زنجیره ارزش علم و فناوری فرآیند پیچیده ای است که فعالیت اجزای متعددی را می طلبد. دانش و علم که اغلب در قالب مقالات ارائه می شوند باید به فناوری تبدیل شوند، چرا که تولید علم به تنهایی نمی تواند به پیشرفت کشور منجر شود. پس از تبدیل آن به فناوری باعث توانمندی و پیشرفت صنعتی و اقتصادی کشور خواهد شد. با توجه به تأکید سیاستگذاران علم و فناوری بر رشد درونزا، ایجاب می کند مؤلفه تولید فناوری مورد توجه جدی قرار گیرد که میزان اختراعات ثبت شده یکی از شاخص های این مؤلفه است.

رئیس مؤسسه ISC در ادامه تشریح کرد: با توجه به زنجیره ارزش علم و فناوری، بایستی دانشگاه‌ها، موسسات پژوهشی و فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان کشور با برنامه ریزی و اختصاص بودجه مناسب، اقدام به ثبت دستاوردهای علمی و فناوری در پایگاه‌های ملی و بین‌المللی ثبت اختراعات نمایند. بدیهی است در این راستا بایستی متولیان امر با تخصیص بودجه های مناسب و تامین و تجهیز آزمایشگاه‌های تحقیقاتی زمینه توسعه‌ تبدیل علم به فناوری و محصولات دانش‌بنیان را فراهم نمایند.  

پروانه های ثبت اختراع بین‌المللی در بازه زمانی 1399- 1397 (2020-2018)

فاضل زاده افزود: بر اساس داده ­های آخرین رتبه دانشگاه­ ها در ISC،  دانشگاه های حاضر در رتبه­ بندی 147پروانه ثبت اختراع بین المللی رادر بازه زمانی 1399-1397، به ثبت رسانده اند. بر اساس تفکیک دانشگاه ها بر اساس نوع آنها، همانطور که در نمودار زیر نشان داده شده است، دانشگاه ­های جامع کشور، با 95 پروانه ثبت اختراع بین المللی، بیشترین تعداد ثبت اختراع را در بین سایر دانشگاه ­ها داشته ­اند. دانشگاه فنی و حرفه ای در بین دانشگاه های زیر، نظام یک پروانه ثبت اختراع را در سال 97 به ثبت رسانده است.

دانشگاه ­های جامع

رئیس مؤسسه ISC گفت: از میان 75 دانشگاه جامع 24 دانشگاه توانسته اند ثبت اختراع بین المللی داشته باشند و  95 پروانه ثبت اختراع بین المللی، را به ثبت برسانند. به لحاظ تعداد پروانه ­های ثبت اختراع دانشگاه تهران به ترتیب با 33 پروانه ثبت اختراع با اختلاف چشمگیر با نسبت به سایر دانشگاه ها، رتبه اول را به خود اختصاص داده اند.

جدول 1. پروانه های ثبت اختراع بین‌المللی دانشگاه ­های جامع در بازه زمانی 1399- 1397 (2020-2018)

دانشگاه ­های صنعتی

فاضل زاده خاطر نشان کرد: از میان 28 دانشگاه صنعتی حاضر در رتبه بندی 9 دانشگاه صنعتی موفق به ثبت 51 پروانه اختراع بین المللی شده ­اند. در بین این دانشگاه ها، دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشگاه صنعتی شریف به ترتیب با 24 و 12 پروانه ثبت اختراع با اختلاف نسبت به سایر دانشگاه ها رتبه های اول و دوم را دارند. جدول زیر تعداد ثبت اختراعات دانشگاه های صنعتی را نشان می­ دهد.

جدول 2. پروانه های ثبت اختراع بین‌المللی دانشگاه ­های صنعتی در بازه زمانی 1399- 1397 (2020-2018)

اختراعات ملی ثبت شده موسسات آموزشی، پژوهشی و فناوری کشور

رئیس مؤسسه ISC گفت: تعداد اختراعات ملی ثبت شده توسط دانشگاه ها و موسسات آموزشی کشور در سال های 1397 لغایت 1399 در نموادار زیر نشان ‎‌داده شده است. همانطور که مشاهده می­ شود، دانشگاه های جامع بیشترین تعداد پروانه ­های ثبت اختراع ملی را در این بازه زمانی داشته ­اند.

تعداد ثبت اختراعات ملی دانشگاه های جامع

وی افزود: در میان 75 دانشگاه جامع حاضر در نظام رتبه ­بندی رتبه بندی ISC 56 دانشگاه موفق به ثبت اختراع ملی شده اند. دانشگاه ­های فردوسی و سمنان به ترتیب با 104و 75 اختراع ملی، به لحاظ شمار پروانه های ثبت اختراع رتبه ­های اول  و دوم را داشته اند.

جدول زیر ثبت اختراعات ملی کشور را به تفکیک دانشگاه ­های جامع کشور نشان می دهد.

جدول 3 . تعداد ثبت اختراعات ملی دانشگاه های جامع

تعداد ثبت اختراعات ملی دانشگاه های صنعتی

فاضل زاده ادامه داد: از میان 28 دانشگاه صنعتی حاضر در رتبه بندی ISC، 25 دانشگاه دارای ثبت اختراع ملی می باشند که در این میان داشگاه ­های صنعتی اصفهان، امیرکبیر و  علم و صنعت ایران به ترتیب با 67، 53 و 28 پروانه ثبت اختراع ملی رتبه های اول تا سوم را از آن خود کرده ­اند.

جدول4. تعداد ثبت اختراعات ملی دانشگاه های صنعتی

ثبت اختراعات ملی دانشگاه های علوم کشاورزی

وی گفت: 4 دانشگاه کشاورزی در رتبه بندی ISC حضور داشته اند که هر 4 دانشگاه موفق به ثبت اختراع ملی شده اند، با این حال از میان این 4 دانشگاه ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان با 17 ثبت اختراع رتبه اول را از آن خود کرده است. تعداد ثبت اختراعات دانشگاه های کشاورزی کشور در جدول زیر نمایش داده شده است.  

جدول 5. تعداد ثبت اختراعات ملی دانشگاه های علوم کشاورزی

ثبت اختراعات ملی دانشگاه های گروه هنر

رئیس مؤسسه ISC گفت: 4 دانشگاه هنر در رتبه بندی ISC حضور داشته اند که هر 4 دانشگاه در مجموع بازه زمانی رتبه بندی موفق به ثبت اختراع ملی شده اند، با این حال از میان این 4 دانشگاه ، دانشگاه هنر تهران با  3 ثبت اختراع، رتبه اول را از آن خود کرده است. تعداد ثبت اختراعات دانشگاه های هنر کشور در جدول زیر نمایش داده شده است.  

جدول 6 .تعداد ثبت اختراعات ملی دانشگاه های گروه هنر

ثبت اختراعات ملی دانشگاه های زیرنظام

فاضل زاده در پایان گفت: 4 دانشگاه از نوع دانشگاه های زیرنظام در رتبه بندی ISC حضور داشته اند که هر 4 دانشگاه در مجموع بازه زمانی رتبه بندی موفق به ثبت اختراع ملی شده اند، با این حال از میان این 4 دانشگاه، دانشگاه پیام نور با 8 ثبت اختراع، رتبه اول را از آن خود کرده است. تعداد ثبت اختراعات دانشگاه های زیرنظام کشور در جدول زیر نمایش داده شده است.  

جدول 7 . تعداد ثبت اختراعات ملی دانشگاه های زیرنظام

ثبت اختراعات ملی دانشگاه های غیرانتفاعی

از میان 17 دانشگاه غیرانتفاعی حاضر در رتبه بندی 6 دانشگاه غیرانتفاعی پروانه ثبت اختراع ملی داشته ­اند، که در جدول 8 نشان داده شده است.

جدول 8 . تعداد ثبت اختراعات ملی دانشگاه های غیرانتفاعی