گزارش تحلیلی سامانه نماگر کووید-۱۹ ISC -خرداد ۱۴۰۱

به گزارش روابط عمومی و همکاری های علمی بین المللی مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC)، دکتر محمدجواد دهقانی ریاست ISC گفت: اطلاعات مستخرج از سامانه نماگرکووید-19 (ISC COVID-19 Visualizer) نشان می دهد جمعیت بیماران جدید کشور که در فروردین 1401 برابر با 71 هزار نفر بوده، در اردیبهشت به 17 هزار و 346 نفر و در خرداد به 5434 نفر کاهش یافته و بدین ترتیب کل جمعیت بیمار کشور تا آخر خرداد  به 7 میلیون و 235 هزار نفر رسیده است.

بیماران جدید دنیا در فروردین 35 میلیون نفر، در اردیبهشت 20 میلیون نفر و در خرداد به 18 میلیون و 723 هزار نفر کاهش یافته و میزان کل بیماران دنیا تا آخر خرداد 1401 به بیش از 545 میلیون نفر رسیده است.

دهقانی اظهار داشت: روند کاهشی میزان متوسط رشد روزانه بیماری کشور در سه ماه گذشته ادامه داشته به طوری که در فروردین 1401 برابر با 0.04 درصد، در اردیبهشت و خرداد به 0.01 درصد رسیده و در انتهای جدول کشورهای همزمان (13 کشور همزمان در انتشار کووید -19: چین، روسیه، ترکیه، برزیل، اسپانیا، آمریکا، فرانسه، ایران، کانادا، انگلیس، آلمان، پاکستان و ایتالیا) قرار گرفته است.

وی افزود: بیشترین میزان متوسط رشد روزانه بیماری در خرداد در میان کشورهای همزمان مربوط به کشورهای برزیل با 0.18 درصد، آلمان 0.16 درصد و ایتالیا 0.14 درصد بوده است. میزان متوسط رشد روزانه بیماری دنیا در فروردین  برابر با 0.24 درصد، اردیبهشت  0.13 درصد و در خرداد 0.12 درصد بوده است. همچنین، ایران در میان کشورهای با جمعیت بیش از 3 میلیون بیمار (39 کشور) از نظر متوسط رشد روزانه بیماری در خرداد با 0.01 درصد در انتهای کشورهای فوق قرار دارد. ضمنا بیشترین میزان متوسط رشد روزانه بیماری در این کشورها مربوط به تایوان برابر با 3.3 درصد، کره شمالی با 2.08 درصد و پرتغال با 0.73 درصد می باشد.

رییس ISC گفت: به نظر می رسد شیوع موج جدید بیماری با افزایش جمعیت بیماران جدید در خرداد نسبت به اردیبهشت در برخی از کشورها از جمله آمریکا، هندوستان، برزیل، آرژانتین، کلمبیا، اندونزی، مکزیک، پرتغال، شیلی، پرو و تایوان آغاز شده باشد. بخصوص کشورهای پرتغال و برزیل به ترتیب با افزایش از 300 و 400 هزار بیمار به بیش از 1 میلیون نفر در خرداد و نیز تایوان از 1 میلیون بیمار در اردیبهشت به بیش از 2 میلیون بیمار در خرداد قابل تامل است. 

وی ادامه داد: نتایج بررسی نشان می دهد که آمار جمعیت فوتی ایران در فروردین 1286 نفر، در اردیبهشت 375 نفر و در خرداد به 99 نفر و کمترین میزان ممکن در طول دو سال گذشته رسیده است. بر این اساس تا پایان خرداد کل جمعیت فوتی کشور به 141 هزار و 370 نفر رسیده است. تعداد فوتی دنیا نیز در فروردین 130 هزار نفر، در اردیبهشت 67 هزار نفر و در خرداد به 43 هزار و 717 نفر رسیده و میزان کل فوتی دنیا تا آخر خرداد به 6 میلیون و 343 هزار نفر رسیده است.

دهقانی گفت: نرخ متوسط رشد روزانه فوتی کشور در فروردین 0.03 درصد، در اردیبهشت و خرداد به 0.01 کاهش یافته و در انتهای جدول کشورهای همزمان قرار دارد. بیشترین نرخ متوسط رشد روزانه فوتی در خرداد در کشورهای همزمان مربوط به کانادا با 0.09 درصد، اسپانیا با 0.06 درصد و آلمان با 0.04 درصد بوده است. میزان متوسط نرخ رشد روزانه فوتی دنیا در فروردین برابر با 0.07 درصد، در اردیبهشت  0.04 درصد  و در خرداد به 0.03 کاهش یافته است.

       همچنین ایران در میان کشورهای دنیا با بیش از 3 میلیون بیمار (39 کشور)، در خرداد ماه مشابه اردیبهشت با متوسط نرخ رشد روزانه فوتی 0.01 درصد در انتهای جدول قرار دارد. بیشترین متوسط نرخ رشد فوتی روزانه در این کشورها مربوط به کشورهای تایوان با 4.65 درصد، استرالیا با 0.51 درصد و کره‌شمالی با 0.33 درصد بوده است.

الف- بررسی آمار شیوع بیماری

رییس ISC گفت: نتایج و آمار سامانه کووید-19 به همراه تحلیل های مقایسه ای وضعیت بیماری در کشور و دنیا در ادامه آمده است. روند آمار انتشار بیماری در کشورهای همزمان با جمعیت بیماران کمتر از 20 میلیون نفر تا خرداد 1401 در نمودار 1 نشان داده شده است. در این نمودار محور افقی بیانگر روز در 6 ماه گذشته (اول دی 1400 الی آخر خرداد 1401) و محور عمودی جمعیت بیمار می باشد. همان طور که در نمودار نشان داده شده است کشورهای همزمان با جمعیت بیمار کمتر از 20 میلیون نفر تا آخر خرداد 1401 به ترتیب صعودی عبارت از روسیه، ایتالیا، ترکیه، اسپانیا، ایران، کانادا، پاکستان و چین بوده است. ضمنا 5 کشور دیگر (آمریکا، برزیل، فرانسه، انگلیس و آلمان) دارای جمعیت بیمار بالای 20 میلیون نفر بوده و در نمودار ظاهر نشده‌اند. علیرغم کاهش روند افزایشی اغلب کشورها از دو ماه گذشته، روند افزایشی کشورهای  ایتالیا و اسپانیا در طول این مدت به خصوص از فروردین 1401 کاملا مشهود بوده و این روند کماکان ادامه دارد.

به منظور بررسی دقیق تر، آمار کل بیماران و آمار بیماران جدید در 3 ماه اول سال 1401 در کشورهای همزمان در جدول 1 نشان داده شده است. همانطور که ملاحظه می‌شود تعداد کل بیماران جدید دنیا در فروردین 35 میلیون و 727 نفر، اردیبهشت 20 میلیون و 189 هزار نفر و در خرداد به 18 میلیون و 723 هزار نفر کاهش یافته است.

مقایسه کشورهای همزمان در جدول 1 نشان می‌دهد که کاهش بیماران جدید در خرداد نسبت به اردیبهشت در اغلب کشورها بجز برزیل و آمریکا وجود داشته است. میزان جمعیت بیماران جدید در برزیل در اردیبهشت 468 هزار نفر بود که در خرداد با جهش ناگهانی  به 1 میلیون و 462 هزار نفر افزایش یافته است. کمترین میزان کاهش بیماری در خرداد نسبت به اردیبهشت مربوط به ایران از 17 هزار و 346 به 5434 نفر بوده است.

نمودار 2 میزان بیماران کشور را در یکسال گذشته و در هر ماه نشان می دهد. همان طور که ملاحظه می شود میزان بیماران جدید در فروردین 1401 برابر 71 هزار و در اردیبهشت 17 هزار نفر و در خرداد به 5434 نفر یعنی کمترین میزان ممکن کاهش یافته است.

به منظور تجزیه و تحلیل آماری بیشتر، اطلاعات مربوط به 13 کشور همزمان در سال گذشته در جدول 2 آمده است. این اطلاعات شامل میزان متوسط رشد روزانه بیماری در هر ماه بوده و تمام مقادیر محاسبه شده در ستون آخر (خرداد 1401) به ترتیب صعودی مرتب شده است.

دهقانی گفت: میزان نرخ رشد متوسط در واقع متوسط‌گیری متحرک بر روی بازه زمانی هر ماه می باشد. بدین ترتیب با مقایسه این شاخص می‌توان به عملکرد کشورها در کنترل روند انتشار بیماری و نیز مقابله با بیماری پی برد. بدین ترتیب روند کاهشی نرخ متوسط رشد روزانه بیماری ایران در بهمن ماه 0.35 درصد، در اسفند 0.11 درصد، در فروردین و اردیبهشت 1401 به ترتیب برابر با 0.04 و 0.01 درصد و خرداد نیز 0.01 بوده و در انتهای جدول قرار دارد.

 همان طور که ملاحظه می‌شود، بیشترین میزان متوسط رشد روزانه بیماری در خرداد در میان کشورهای همزمان مربوط به برزیل 0.18 درصد، آلمان 0.16 درصد و ایتالیا 0.14 درصد بوده است. میزان متوسط رشد روزانه بیماری دنیا در فروردین برابر با 0.24 درصد، اردیبهشت 0.13 درصد و در خرداد 0.12 درصد بوده است.

نتایج جدول 2 نشان می دهد که متوسط نرخ رشد روزانه بیماری در خرداد برای همه کشورها بجز برزیل و آمریکا کاهش یافته است. برای برزیل میزان متوسط نرخ رشد روزانه در اردیبهشت برابر با 0.05 درصد بود که در خرداد به 0.18 درصد افرایش یافته است.

ب- بررسی آمار فوتی

نمودار 3 مقایسه میزان فوتی کشورهای همزمان با میزان جمعیت فوتی بیش از 100 هزار نفر و کمتر از 200 هزار نفر (6 کشور) تا آخر خرداد 1401 را نشان می‌دهد. کشورهای آمریکا (بیش از 1 میلیون نفر فوتی)، برزیل (669 هزار نفر فوتی) و روسیه (380 هزار نفر فوتی) و نیز ترکیه (98 هزار فوتی)، کانادا (41 هزار فوتی)، پاکستان (30 هزار فوتی) و چین (5 هزار و 226 نفر فوتی) در نمودار ظاهر نشده اند. همان طور که از نمودار 3 مشاهده می‌شود تا آخر خرداد 1401 سه کشور انگلیس، ایتالیا و فرانسه در صدر کشورهای مورد نظر به لحاظ تعداد فوتی قرار دارند و روند افزایش میزان فوتی در اغلب کشورها بجز ایران ادامه دارد. مشاهده می‌شود که میزان شیب روند فوتی در کشورهای انگلیس و آلمان نسبت به سایر کشورها در خرداد همچنان ادامه دارد.

رییس ISC گفت: به منظور بررسی دقیق تر، آمار فوتی در سه ماه اول سال فروردین 1401 و نیز آمار کل فوتی تا پایان خرداد برای کشورهای همزمان در جدول 3 نشان داده شده است. آمار فوتی در کل دنیا در فروردین 1401 برابر با 130 هزار نفر، در اردیبهشت  67 هزار نفر و در خرداد به 43 هزار و 717 نفر کاهش یافته است. بدین ترتیب کل فوتی در دنیا تا آخر خرداد 1401 به 6 میلیون و 343 هزار نفر رسیده است.

همانطور که از جدول 3 ملاحظه می شود روند کاهشی میزان فوتی در خرداد 1401 نسبت به اردیبهشت در همه کشورها بجز برزیل وجود داشته است. به طور خاص کاهش ملموس میزان فوتی چین از 564 نفر به 7 نفر، ایران از 375 نفر به 99 نفر و نیز ترکیه از 293 نفر به 75 نفر بسیار چشمگیر است.

نمودار 4 میزان فوتی های جدید کشور در یکسال گذشته (خرداد 1400 الی خرداد 1401) را نشان می‌دهد. همان طور که ملاحظه می شود ایران در شهریور 1400 با 16 هزار و 153 فوتی بالاترین میزان فوتی را داشته است. روند کاهشی از مهر 1400 آغاز شده و در خرداد 1401 به کمترین میزان یعنی 99 نفر رسیده است.

جدول 4 میزان متوسط نرخ رشد روزانه فوتی 13 کشور همزمان در 1 سال گذشته را نشان می‌دهد. تمام مقادیر محاسبه شده در ستون متناظر با خرداد 1401 به ترتیب صعودی مرتب شده است. همان طور که از جدول پیداست میزان متوسط رشد روزانه فوتی دنیا در فروردین 1401 برابر با 0.07، اردیبهشت برابر با 0.04 درصد و خرداد برابر با 0.03 درصد بوده است. در ستون آخر ملاحظه می شود میزان متوسط رشد فوتی همه کشورهای همزمان در خرداد ماه کاهش یافته و به کمتر از 0.09 درصد رسیده است. میزان نرخ متوسط رشد فوتی روزانه ایران در فروردین 1401 به 0.03 درصد و در اردیبهشت وخرداد به 0.01 درصد بوده و در انتهای جدول این کشورها قرار دارد.

ج- بررسی وضعیت بیماری در سایر کشورهای جهان

  دهقانی افزود: مشخصات آماری روند رشد، بهبودی و فوتی برخی کشورها  با جمعیت بیمار بیش از 3 میلیون نفر (39 کشور) تا پایان خرداد 1401 در جدول 5 نشان داده شده است. میزان کل جمعیت بیماران جدید در دنیا در فروردین 1401 برابر با 35 میلیون نفر، اردیبهشت حدود 20  میلیون نفر و در خرداد به 18 میلیون و 723 هزار نفر کاهش یافته است و در نتیجه جمعیت کل بیماران در دنیا تا آخر خرداد 1401 به بیش از 545 میلیون نفر رسیده است.

وی گفت: میزان بیماران جدید ایران  از 17346 نفر در اردیبهشت به  5434 نفر در خرداد رسیده و آمار کل بیماران در ایران در خرداد 1401 به بیش از 7 میلیون و 235 هزار نفر رسیده و در میان این کشورها در جایگاه 17 قرار دارد. همانطور که در جدول 5 نشان داده شده است بیشترین افزایش تعداد بیماری در خرداد مربوط به آمریکا (3 میلیون و 260 هزار نفر)، کره شمالی (2 میلیون و 196 هزار نفر) و تایوان (2 میلیون و 146 هزار نفر) بوده است. همچنین بیشترین میزان  متوسط رشد روزانه بیماری  در خرداد مربوط به کشور تایوان با 3.3 درصد، کره شمالی با 2.08 درصد و پرتغال با 0.73 درصد بوده است. ایران به همراه 7 کشور دیگر با متوسط نرخ رشد روزانه 0.01 درصد در  انتهای این جدول قرار گرفته‌اند. به نظر می رسد شیوع موج جدید بیماری با افزایش جمعیت بیماران جدید در خرداد نسبت به اردیبهشت در برخی ازکشورها از جمله آمریکا، هندوستان، برزیل، آرژانتین، کلمبیا، اندونزی، مکزیک، پرتغال، شیلی، پرو و تایوان در حال انجام است. بخصوص کشورهای پرتغال و برزیل به ترتیب با افزایش از 300 هزار و 400 هزار بیمار  به بیش از 1 میلیون نفر در خرداد و نیز تایوان از 1 میلیون بیمار در اردیبهشت به بیش از 2 میلیون بیمار در خرداد قابل تامل است. 

جدول 5 نشان می دهد که تعداد فوتی دنیا در فروردین 130 هزار نفر، در اردیبهشت  67875 نفر و در خرداد به 43717 نفر رسیده و در نتیجه میزان کل فوتی دنیا تا آخر خرداد  به 6 میلیون و 343 هزار نفر رسیده است. بیشترین میزان فوتی در خرداد مربوط به کشورهای آمریکا (9998 نفر)، تایوان (4137 نفر) و برزیل (3779 نفر) بوده است.

دهقانی در ادامه گفت: آمار جمعیت فوتی ایران در فروردین ماه 1401 برابر با 1286 نفر، در اردیبهشت 375 نفر و در خرداد به 99 نفر یعنی کمترین میزان ممکن در سال گذشته رسیده است. بر این اساس تا پایان خرداد کل جمعیت فوتی کشور به 141 هزار و 370 نفر رسیده و از این نظر در جایگاه 11 کشورهای فوق قرار دارد.

میزان نرخ متوسط رشد روزانه فوتی کشور در اسفند 0.13 درصد، در فروردین  0.03 درصد، در اردیبهشت و خرداد  به 0.01  کاهش یافته و به همراه 14 کشور دیگر در انتهای جدول کشورهای دنیا با بیش از 3 میلیون بیمار (39 کشور) قرار دارد. بیشترین نرخ متوسط رشد روزانه فوتی در خرداد مربوط به کشورهای تایوان با 4.65 درصد، استرالیا با 0.51 درصد و کره شمالی با 0.33 درصد بوده است. میزان متوسط نرخ رشد فوتی دنیا در فروردین برابر با 0.07 درصد، اردیبهشت  0.04 درصد و در خرداد به  0.03 درصد کاهش یافته است.

مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC)، جهت تسریع فرایند اطلاع رسانی در زمینه یافته‌های جدید علمی در مورد ویروس کووید-19 و کمک به پژوهشگران، سیاست‌گذاران حوزه سلامت و عموم مردم و نیز پاسخ دهی مطلوب به همه گیری جهانی، سامانه نماگرکووید-19 (ISC COVID-19 Visualizer) را از ابتدای بروز بیماری راه اندازی کرده است. اطلاعات این پایگاه شامل جدیدترین مقالات علمی تمام متن منتشر شده و پیش چاپ و نیز آمار مربوط به وضعیت انتشار بیماری بر اساس نقشه جهانی از وضعیت همه‌گیری بیماری کووید-19 بوده و با جستجو در آن تازه ترین آمار مبتلایان، مرگ و میر، درمان‌شدگان و همچنین نسبت های ابتلا به جمعیت به تفکیک هر کشور و مقایسه بر اساس نمودار زمانی-مکانی قابل مشاهده است. آدرس وبگاه این سامانه https://maps.isc.ac/covid19/)) بوده که از طریق وبگاه اصلی موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) https://www.isc.ac)) در دسترس می‌باشد. این سامانه همچنین به درخواست سازمان همکاری های اقتصادی کشورهای عضو دی هشت (D8) برای بهره برداری کشورهای عضو، در فروردین ماه 1399 با حضور نمایندگان کشورهای عضو این سازمان به دعوت مرکز بهداشت و حمایت اجتماعی سازمان D8 (D8-HSP) و نیز مرکز بهداشت جهانی (Chatham House) لندن به صورت ویدیوکنفرانس رونمایی و در وبگاه آن سازمان به آدرس (http://developing8.org/) قرار گرفت.